ROK SZKOLNY 2023/2024

Izba Kaszubska

 ogniwo łączące przeszłość z teraźniejszością

 

 

     W lutym 2006 roku w obecności prezydenta miasta Gdyni Wojciecha Szczurka 

 dyr. Szkoły Podstawowej nr 10   Marek Dąbkowski otworzył  w szkole regionalną Izbę Kaszubską.

 

                                              

 

    Powodem  powstania Izby była chęć stworzenia miejsca, gdzie każdy będzie mógł spotkać się oko w oko z historią, której można dotknąć. Izba propaguje kulturę kaszubską. Celem Izby, prócz prezentacji zgromadzonych eksponatów jest wykorzystanie ich w procesie dydaktycznym .

   Powstanie tego małego muzeum było możliwe dzięki mieszkańcom dzielnicy Chylonia          i Gdyni, którzy ofiarowali szereg przedmiotów codziennego użytku, narzędzi rolniczych, starych dokumentów  i zdjęć przedstawiających życie w Chyloni sprzed lat  a jednocześnie historię ich własnych rodzin.

 

 

   Izba powstała i działa dzięki wsparciu finansowemu Rady Dzielnicy Chylonia.

 

 

 

    Izba mieści się w starym budynku przy ulicy Lubawskiej 4. Pochodzi on z II połowy XIX wieku. Dawnej mieściła się  w nim  szkoła  elementarna. W 1987 roku budynek został on wpisany do rejestru zabytków Gdyni.

   W specjalnie zaaranżowanych pomieszczeniach zgromadziliśmy mnóstwo eksponatów mówiących o życiu, kulturze i tradycjach dawnych Kaszubów. Zbiory obrazują życie codzienne, kulturę materialną Kaszubów. Ze względu na różnorodność  zgromadzonych przedmiotów zaistniała konieczność ich tematycznego pogrupowania.

    Eksponaty można oglądać  w dwóch pomieszczeniach.

 

   Pierwsze z nich poświęcone jest życiu codziennemu na dawnych Kaszubach:

  • Gospodarstwo domowe ( np. wyciskarka do twarogu, koryto do solenia mięsa, misa do wyrobu tabaki, nosidło do wiader z wodą, sita, lampa naftowa, tary do prania- drewniane i metalowe, sita, przetaki, atrapa pieca kaflowego z oryginalnymi drzwiczkami, lampa naftowa)
  • Gospodarstwo rolnicze ( narzędzia rolnicze: łopaty, grabie, łopata do kopania torfu, bańki do mleka, sierpy)
  • Rzemiosło (narzędzia do obróbki drewna, miech kowalski,  szlifierka)
  • Ekspozycja ścienna – dowody osobiste z lat 20-tych i 30-tych XX wieku, plan katastralny z 1905 r., stare świadectwa szkolne z lat 30-tych, zbiór fotografii pokazujących życie codzienne mieszkańców Chyloni na początku ubiegłego wieku
  • Do najciekawszych wystawionych w nim przedmiotów należą: łopata do kopania torfu, miska do wyrabiania tabaki, wyciskarka do twarogu, miech kowalski, skrzynia posagowa i koryto do solenia mięsa.

 

   W drugim pomieszczeniu  zobaczyć można eksponaty związane z  kulturą ludową i tradycjami kaszubskimi  m.in. przebrania kaszubskich kolędników – gwiżdży.   Do kolekcji należą  też stroje regionalne, haftowane bluzki i serwety.

   Ciekawostką są  dwie stare maszyny do szycia i stara skrzynia posagowa,pamiątki komunii św., stare modlitewniki, kołowrotek, lampa.

   Całość wnętrza dopełniają wyeksponowane na manekinach stroje ludowe.

   Zbiory naszej Izby sukcesywnie są uzupełniane, głównie dzięki darowiznom odwiedzających nas gości.

 

    Wszystkim ofiarodawcom dziękujemy za pomoc  w zorganizowaniu Izby.

 

    Biblioteka posiada spory zbiór książek poświęconych Kaszubszczyźnie

 

     Izba służy jako środek dydaktyczny do prowadzenia zajęć o tematyce regionalnej. Zbiory stanowią świetny materiał edukacyjny, służą uczniom jako źródło wiedzy o dawnym życiu mieszkańców Kaszub.

  Prowadzone są tam zajęcia w ramach edukacji regionalnej dla uczniów SP 10 i  coraz liczniej zgłaszających się szkół i przedszkoli. Nauczyciele  prowadząw Izbie tzw. „żywe” lekcje historii.  Uczniów wprowadza się  w klimat dawnych lat.  Dla dzieci ważne jest, że mogą aktywnie uczestniczyć   w zajęciach,  brać eksponaty do ręki, sprawdzać jak są zbudowane, do czego służyły i jak działały.

Bezpośredni kontakt z zebranymi przedmiotami pozwala dzieciom wyobrazić sobie,  jak kiedyś żyli mieszkańcy wsi.

Innymi działaniami związanymi z edukacją regionalną w naszej szkole są

  • Festyn kaszubski
  • Dni otwarte Izby
  • Kultura w dzielnicy
  • Wycieczki
  • Galeria 10
  • Spotkania z twórcami ludowymi, historykami i znawcami regionu

 

                                         

                                       „Żywa”  lekcja historii                                                          

                                                                                                                                                                           

Praktyczna nauka prania na tarze

 

 

 Utworzenie Izby Regionalnej w szkole było dobrym pomysłem. Dzięki temu udało się ocalić ślady życia naszych przodków. Ocalić i zachować dla następnych pokoleń.

Staramy się wykształcić u uczniów potrzebę ochrony tradycji i szacunku do przeszłości.

 

  W pamiątkowej kronice jest wiele miłych wpisów , serdecznych podziękowań, które świadczą o docenieniu istnienia Izby.

Nasze szkolne mini muzeum jest dostępne dla wszystkich zainteresowanych. Systematycznie gości uczniów naszej szkoły  i nie tylko na organizowanych dla nich spotkaniach.

    Do tej pory odwiedzili nas: uczniowie  SP 6, SP 12, SP 29, SP 40, Przedszkole Nr 15, członkowie Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, klubu KTP „Marwoj”, Stowarzyszenia „Perspektywa”, Stowarzyszenia Kaszubsko-Kociewskiego,  wycieczki PTTK, goście z Anglii, Norwegii  i Ukrainy, studenci Gdyńskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku (kierunek kultura kaszubska). 

 

     Serdecznie zapraszamy do zwiedzania naszego szkolnego muzeum  w dni powszednie w godz. 9.00 - 13.00. w czasie trwania roku szkolnego po uprzednim telefonicznym kontakcie  (58 623 06 33)

 

Zapraszamy też na stronę internetową szkoły, gdzie w galerii można obejrzeć zdjęcia przedstawiające zbiory i  zdjęcia z organizowanych tam spotkań.

www.sp10gdynia@wp.pl

 

 

 

Opracowanie:

Alicja Dranka i Hanna Rogozińska